Saturday, February 22, 2020

Part 4: One Night Stand

In the beginning, there was nothing. Then there was light. There was still nothing. But you could see it. या अशा तत्वावर आपली ट्रिप सुरु झाली, आणि त्याच तत्वाशी कायम राहत संपली. मजा अशी की, या अशाच पद्धतीने भटकणारी य लोकं सुद्धा मध्ये मध्ये भेटत राहिली. काही सेकंदापासून, काही तासापर्यंतचा प्रत्येकाबरोबरचा सहवास. मग तुम अपने रस्ते, और मै अपने.


मी जेव्हा मिन्स्क वरून वार्साव ला यायचं ठरवलं तेव्हा त्याला कारण म्हणजे, तेव्हा त्या क्षणी स्वस्तात स्वस्त फ्लाईट तिकीट वार्साव पर्यंतचं होतं. खरंतर खूप खूप आधी मी जेव्हा या ट्रीपसाठी काहीतरी तरी तयारी करू असा विचार केलेला, तेव्हा वार्साव माझ्या यादीमध्ये होतं. पण मग कोणीतरी ऑनलाईन लिहिलेलं की, खरं पोलंड पाहायचं तर क्राकाव मध्ये बघायला मिळेल. वार्साव तर महायुद्धामध्ये खाक झालेलं. आता तिथं सगळं नवं बांधलंय. त्यामानाने क्राकाव मध्ये अजूनही जुन्या गोष्टी शाबूत आहेत. तेव्हा क्राकाव कशाशी खातात हेही मला माहिती नव्हतं. पण मग, हे सगळं सुरु असताना, मला एका क्राकावीयन कुटुंबानं त्यांच्याकडे राहायला यायचंही आमंत्रण दिलं. मग ही एवढी करणं पुरेशी होती यादीमधून वार्साव काढून टाकून त्याठिकाणी क्राकाव घालायला. पण तरीही पुढे, एका रात्रीसाठी का होईना, शेवटी वॉर्सावला यावंच लागलंच. तर ही त्या रात्रीची गोष्ट.



मिन्स्क सोडताना बॉर्डर कंट्रोलवाल्या बाबाशी बोलून झालेलं. त्यामुळे, वॉर्साव मध्ये घुसताना, आता यापुढे सगळं सुरळीत आहे, या अशाच अविर्भावात आलेलो. एक रात्र, दोन दिवस. एवढे काढायचे इथे, आणि दुसऱ्या दिवशी परत मिन्स्कला, रात्री तिथल्या एअरपोर्ट वर. आणि मग पुढे रशिया. हा आपला सरळ सोपा प्लॅन. मिन्स्कमधून निघताना, काही मिनिटं राहिलेली असताना, वॉर्साव मध्ये एक हॉस्टेल शोधलं आणि तिथे रात्रीची सोय केली. आता फोन बंद करा अशी सूचना झाली, आणि मग टेक ऑफ!


हॉस्टेल मध्ये राहण्याचा फायदा असा, की काही ना काहीतरी हालचाल सुरु असते तिथे कायम. कोणीतरी कुठल्यातरी ट्रिपला जात असतो, कोणी जाऊन आलेला असतो. हॉस्टेलच्या लोकांनी काही गोष्टी आयोजित केलेल्या असतात. वगैरे वगैरे. दुपारी हॉस्टेलमध्ये पोचलो. साधारण वॉर्साव मधल्या बऱ्याचशा प्रसिद्ध गोष्टींपासून हे हॉस्टेल खूपच जवळ होतं. कोपर्निकस बाबाचं एक म्यूजियम होतं जवळ. तिथेतर जाऊचया असं ठरवून, मी माझ्या खोलीत बॅग टाकली. तिथे अजून दोघेजण नुकतेच येऊन गप्पा मारत बसलेले. त्यातला एक सुदीप. त्याच्या लगेजची काहीतरी वाट लागलेली. पण शेवटी मिळालं होतं म्हणे. आणि मग फायनली हा इथे पोचला. ओझरतं ऐकलं. आपापले नंबर एकमेकांना दिले, आणि मग सटकलो. खाली कॅफे मध्ये एक जॉन का मार्क भेटला. म्हणाला, स्टार्ट-अप साठी काम करतो. ऑफिस असं नाही मग कधी या हॉस्टेलला, कधी त्या हॉस्टेलला, असं राहतो. नाहीतरी काम ऑनलाइनच तर करायचं असतं, ही त्याची philosophy. त्यानं मलाही विचारलं मी काय करतो. सध्या काहीही करत नाही, म्हणून मी त्याला बगल दिली. अपने त्वचा से अपने उम्र का पता नहीं चलता, म्हणून त्याला मी साध्याच कुठलातरी युनिव्हर्सिटी मधून बाहेर पडलोय असं वाटलं. आपल्याला काय? की फ़रक पडता है? मीही ते दुरुस्त करत बसलो नाही.


पुढे मग, पाय तुटेपर्यंत वॉर्साव चाललो. मधेच इलेट्रीक स्कुटर सापडल्या, मग त्यावरून फिरलो. किल्ले बिल्ले, रस्त्यावरचे आर्टिस्ट, त्यांच्या कला. विगन आणि चविष्ट खाण्याच्या जागा शोधायचा जरा किडा तेव्हा सुरु झालेला. प्राग आणि क्राकाव मध्ये सापडलेली पण अशी ठिकाणं. मग इथेही शोधली, आणि जवळच एक छान छोटेखानी जागा सापडली पण. यासगळ्या मध्ये, कोपर्निकस म्यूजियम अर्थातच नाही झालं. तिथे दोन का तीन दिवस आधी ऍडव्हान्स बुकिंग लागायचं, असं तिथं गेल्यावर कळलं. पण याच म्यूजियम च्या बाजूला आपल्याला विस्वा नदी होती. ही पोलंडच्या मधोमध जाते. पोलंडची सर्वात मोठी आणि सर्वात लांबलचक नदी. नदीकाठी अर्थातच बऱ्याच गोष्टी सुरु होत्या. कोणाचा तरी लाईव्ह परफॉर्मन्स, एकीकडे पार्क मध्ये खेळ, वर खाण्या पिण्याची रेलचेल. नदीकाठी बसलो थोडावेळ. तुम्हाला माहिती आहे? कोपर्निकस ज्या युनिव्हर्सिटी मधून शिकला, त्यावर anti-national म्हणून गदा आणली होती नाझी राजवटीमध्ये. मग प्रोफेसर लोकांना धरलं. विद्यार्थ्यांना धरलं. वगैरे वगैरे. म्हणजे एक्को ही कहानी बस बदले जमाना. याचं मला थोडं अधिक वाईट वाटायचं कारण म्हणजे, आता कोपर्निकस जेव्हा जेव्हा आठवणार, तेव्हा तेव्हा हे सुद्धा आठवणार. म्हणजे झालं न कायमच गढूळ! तसं मला न आठवल्यामुळे जे घडलं ते तर बदलत नाही, हा भागही आहेच. पण असो. जरा जास्ती भरकटायला होतंय म्हणाल्यावर शेवटी शटर डाऊन करू तिथून उठलोच. परत हॉस्टेलवर आलो. डोळा लागणारच होता, तेवढ्यात सुदीपचा मेसेज आला. त्याला मी जेवायला भेटू म्हणालेलो ते कधीच विसरलेलो! तेव्हा रात्रीचे नऊ - दहा वगैरे वाजत आलेले. कमीत कमी हॅलो तरी करू, म्हणून परत उठलोच.


खाली कॉमन एरियामध्ये कोणीही नव्हतं. बारपाशी एक मुलगी होती. चारू. ऍडव्हान्स मध्ये तिने पब-क्रॉल साठी रजिस्टर केलेलं, पण हिच्या शिवाय अजून कोणीच रजिस्टर केलेलं नव्हतं, म्हणून पब क्रॉलच रद्द झालेला. आणि मग ही बसलेली इथे.


"I can take you on a pub crawl, as long as you don't mind drinking alone." पासून आमच्या गप्पांची सुरुवात झाली. ते थेट "तू पण लंडन वरूनच आलीस का?" वगैरे करत करत, दुसऱ्या दिवशी चारूचा वाढदिवस आहे हे समजण्यापर्यंत गेली. एवढ्यात सुदीप उगवला. आणि drinking alone situation चा निकाल लागला. सुदीप समान टाकून आला. आणि मग रात्री दहा अकराच्या सुमारास, आम्ही परत बाहेर पडलो. आपण रहातो त्या ठिकाणची लोकांना टूर करून द्यायची आपली हौस आहेच. मग ते कॅलिफोर्नया असो, लंडन असो, किंवा काही तासाच्या ओळखीचं वॉर्साव असो. थोडे तास का होईना, ते शहर आता माझ्या जास्ती ओळखीचं होतं. मग self proclaimed टूर गाईड बनून, इकडे सायकली मिळतात, इकडून इलेक्ट्रिक स्कूटर उचलू, इथे याव किल्ला, तिथे त्याव काहीतरी, इथे पायऱ्या उतरल्या की थेट नदी, हे असलं करवत करवत पुढचे दोन अडीच तास घालवले. शेवटी आम्ही वीस्वा नदीकाठी येऊन पोचलो. आता मध्यरात्र होऊनही बराच वेळ झालेला. नदीवरच्या पुलावर रंगीबेरंगी लाईट टाकून काहीतरी देखावा सुरू होता. थोडासा पाऊस सुद्धा सुरू झाला. आता तो थांबेपर्यंत आम्हालाही थांबणं भाग होतं. आणि मग इथे आम्हाला तिघांनाही प्रथम थोडीशी एकमेकांची ओळख करून घ्यायला वेळ मिळाला.


पाऊस ओसरला, पण अजूनही हॉस्टेल मध्ये परत जायची इच्छा अजिबात नव्हती. आणि अजून चारुचा वाढदिवस सुद्धा झालेला नव्हता. तसं म्हणाल तर पब-क्रॉल सुद्धा नव्हताच झालेला, पण ते लिस्ट मधून कधीच गायब झालेलं होतं. आता तिथे नवी एन्ट्री झालेली. चीज केक. ऑफ कोर्स. माझी टूर. माझी चॉईस. माझी बॅट, माझी बॅटिंग. आता रात्री दोन का तीन वाजता आम्हा तिघांना चीज केक कोण देणार यासाठी शोध मोहीम सुरू. नदीकाठीच अजून थोडं फिरलो. पण केक वाली जागा काही मिळेना. आता रस्त्यातल्या छोट्या मोठ्या जागाही बंद व्हायला लागलेल्या. मधेच एका लग्नाच्या पार्टीमध्ये सुद्धा घुसलो. पण त्याचं कारण वेगळं होतं. शू लागली म्हणून कुठेतरी जायचं होतं आणि कुठंही पर्याय दिसेना. मग माहिती असूनही सोंग पांघरूण एका पार्टीमध्ये चीज केक आहे का विचारायला गेलो आणि शू करून आलो. पुढे शोध मोहीम सुरूच. अशा वेळी गुगल मॅप वापरायचा नाही, ही क्रांतिकारी कल्पना कोणाची हे आत्ता आठवत नाही पण तीन नंतर त्याला अजिबात पर्याय उरला नाही. रात्रभर सुरू असेल असल्या जागा चाळून, त्यातल्या एका ठिकाणावर बोट ठेवलं आणि बोलावली उबर. ऑफ कोर्स त्या ठिकाणी चीज केक काय तर कुठलाही केक मिळाला नाही. पण एव्हाना उबरच्या ड्रायव्हरला सुद्धा चारूच्या वाढदिवसाबद्दल माहिती होतं. "अरे माझ्या वाढदिवसासाठी म्हणून कशाला इतका त्रास घेताय?" करणारी चारू आता "आज केक ख़ाके ही रहेंगे" वर आलेली. त्यामुळे चीज केक वाली जागा शोधणं हे ऊबरच्या ड्रायव्हर ने पण मनावर घेतलेलं.


शेवटी कदाचित, चार वाजता वगैरे मला एक ठिकाण सापडलच. मी माझ्या आत्तापर्यंतच्या प्रवासाची रसभरीत कहाणी सांगितली, सुदिपने त्याच्या स्टार्टअपची, त्याच्या बॅग ची आणि कसं दर वर्षी तो जग भटकायला निघतो त्याची गोष्ट सांगितली, चारूने तिचा वाढदिवस तिला कसा करायचा होता, की जो आम्ही करत होतो त्याच्या किंचितही जवळपास नव्हता, त्याची गोष्ट सांगितली.


खिदळत, उड्या मारत, अनोळखी शहराच्या, अनोळखी गल्ल्यांतून, तितकेच अनोळखी असलेले आम्ही तिघे, शेवटी हॉस्टेलवर पोचलो. आत्ता इथे हे असं, भेटायचं, असायचं, आणि जे काही केलं ते काहीही करायचं, तेही ठरवून केलं असतं त्याहूनही amazing, असं काहीच कारण नव्हतं. आठवण म्हणून फोटो काढून ठेवला. पुन्हा भेटू असा काही सिन नव्हताच. त्यामुळे त्याच्या वाट्याला गेलोच नाही. पहाटे, म्हणजे आत्ताच एक दोन तासात, सुदिप पुढे निघणार होता. दुपार होईपर्यंत मी निघणार होतो. चारुला अजून एक दिवस काढायचा होता.


Thursday, February 20, 2020

Part 3: वॉर्सावचा करार

तर मग पळत, धडपडत, शेवटी मॉस्कोच्या उंबरठ्यावर येऊन पोचलो तेव्हाची ही गोष्ट. इंटरवल आलेली. अर्धी ट्रीप झालेली. अर्धी ट्रीप राहिलेली. सोळा, सातारा तासाचा स्टॉप ओवर होता मिन्स्क एअरपोर्ट वर आणि मग पुढे मॉस्को. खैय्यामला मेसेज टाकला, की परत येतोय रे तुझ्या मिन्स्क मध्ये. आणि अशा करू की कुठं अडकणार नाही की कोणी अडवणार नाही. त्याचं उत्तर आलं की नाही, बघायच्या आधीच इकडे बॅग्स टाकायला आपला नंबर आला.


इथून जो एअरपोर्टवर किस्सा सुरू झाला तो तासाभरात भलताच तापला. शेवटी मला एक मोठ्ठी Do's and Don'ts ची यादी देऊन सोडण्यात आलं. जाताना बाई म्हणाल्या. "हे बघ, We don't do this. This is not normal. Please don't screw up. Do exactly how I said it. Otherwise, I will also lose my job." बाजूच्या बाबाने सुद्धा तीन चार वेळा रंगीत तालीम करून घेतली. "बघ, फ्लाईट उतरली की इकडे जायचं. त्यांना हे दाखवायचं. आणि हे एवढंच म्हणायचं. या दुसऱ्या ठिकाणी अजिबात फिरकायच नाही. आणि मग अमुक. आणि तमुक. समजलं? पक्कं?"


यातल्या प्रत्येक आणि प्रत्येक वाक्याला आपल्याकडे उत्तर होतं. म्हणजे अगदी उचांबळून येत होतं. Simply, असं एवढं कधी काही होत नाही काका! कमीत कमी हे असं तरी म्हणायचं गळ्यापर्यंत आलेलंच होतं. पण तरीही प्रसंगावधान राखून ते म्हणायचा मोह आवरणे म्हणजेच maturity होय. आणि ती मी तेव्हापुरती तरी दाखवली. कश्शाला म्हणजे कश्शाला नाही न म्हणता, सगळं ऐकून घेतलं. पाठीवरची बॅग उचलली. बोलता बोलता चित्रकला करून दाखवलेला कागद इंस्टाग्रामला खायला घालू नंतर म्हणून उचलला. वर बघून परत एकदा विचारलं, "जाऊ मग? पक्कं?"


बाई आणि बाबा, दोघांनी मान हलवली. मी निघायच्या आधी, बाई पुढे गेलेल्या मागे आल्या आणि म्हणाल्या, "का? Why are you doing this?"


तरीही आपण काही म्हणजे काहीही म्हणालो नाही. फक्त मान हलवली. आणि निघालो. जरा दोन पावलं जाऊन न राहवून परत मागे आलो. त्या बाई नी बाबा, दोघांना विचारलं, एक सेल्फी घेऊ का आपल्या सगळ्यांचा? आठवण म्हणून. एवढ्याने आमची सगळी maturity चुलीत गेलेली. दोघांनीही एकत्र मान हलवून उत्स्फूर्तपणे ताबडतोब नकार दर्शवला. त्यांनी अजून कुठला निर्णय बदलायच्या आत, मी आपली गेलेली maturity परत आणून खाली मान घातली आणि चालायला लागलो. आता मॉस्कोपर्यंत पोचल्याशिवाय मान वर काढायची नाही. खैय्यामचा मेसेज आलेला. ब्लडी रशियन्स.


आता थोडं रिवाइंड करू.
झालेलं असं.
बेलारूस नावाच्या देशामध्ये, काही ठराविक अटींखाली भारतीय नागरिकांना ३० दिवस, व्हिसा फ्री एन्ट्री मिळते. या अटी शोधणे म्हणजे एक मोठ्ठ काम आहे हा भाग वेगळा. पण फुकट ते पौष्टिक न? म्हणून शोधलं. लंडन वरून मॉस्कोपर्यंत का जायचंय याला जसं उत्तर नव्हतं, तसं, बेलारूसच्या फॉरेन मिनिस्ट्रीच्या वेबसाईटची पानं चाळत का बसायची यालापण काही खास उत्तर नव्हतं. ऑनलाईन बघाल, तर युरोप मधून रशियाकडे जमिनीवरून जाणारी लोकं सहसा रिगा मधून जातात. बेलारूस पार करून मॉस्कोमध्ये जाणं, इतकं सरळ सोपं असताना ऑनलाईन कोणीच कसं काय याबद्दल फारसं लिहिलेलं नाही, हे बघून इथेच सावध होण्यापेक्षा, हीच ती वेळ आपणच इतिहास घडवायची, हा मनात विचार आला असावा. तसंही, आपल्याला भूगोलापेक्षा भूमिती जास्ती प्रिय असल्यामुळे, सरळ रेषेत बेलारूसमधून मॉस्को कडे जात येत असताना, उत्तरेकडे वाकडी वाट करून रिगामधून हे तर आपल्या बुध्धीला पटतच नव्हतं. आणि रिगाकडे वाकडी वाट न केल्यामुळे, मला दोन दिवसही जास्ती मिळणार होते. जोमात मी बेलारूसच्या वेबसाईटची पानं चाळायला सुरु केली. भारताच्या यु के हाय कमिशनच्या वेबसाईटपेक्षा सुद्धा यांची वेबसाईट जास्ती गचाळ असूनही, आपण धीर सोडला नाही. सरकारी आणि खाजगी अशा दहा ठिकाणी हे व्हिसा फ्री वालं गणित सापडलं. तुमच्याकडे भारतीय पासपोर्ट असेल, चालू आणि एकदा तरी वापरलेला असा मल्टिपल एन्ट्री शेंगन विसा असेल, आणि हे सगळं किमान सहा महिने valid असेल, तर मग तुम्हाला मिन्स्क मधून बेलारूस मध्ये ३० दिवस व्हिसा फ्री एंट्री. इथे मला तर जेमतेम २ किंवा ३ दिवस हवी होती.


पण मग मिन्स्कच्या एअरपोर्ट वर रात्रीच्या अकरा बारा वाजता आपली गाठ पडली ते बेलारूसच्या बॉर्डर कंट्रोलशी. Neither a good time nor a good idea. त्यावर sms आला की सरप्राइज...! तुमचं रोमिंग इथं चालतच नाही. हे य पैसे द्या, मग थोडंसं देऊ. यावर आपल्याला काही फरक पडत नाही असलं काही म्हणायच्या आत पासपोर्ट कंट्रोलवाल्या ताईंनी बोलावलं. शेंगन विसा आहे वगैरे बघून परतीचं तिकीट आहे का विचारलं. "परती नाही पण पुढचं आहे" असं म्हणून मॉस्को आणि नंतर परत लंडनवालं सगळं तिकीट दाखवलं. पण मग ताईंनी, क्या लगा था? गब्बर शाबाशी देगा? अशी प्रतिक्रिया दिली. एक काम कर म्हणाल्या ताई. वरच्या मजल्यावर जा आणि बॉर्डर कंट्रोलवाल्या काकांना भेट. आणि ते काय म्हणतायत बघ. त्यांनी सोडलं तर मग तुला इथून जाऊ देऊ. काहीतरी बिनसलंय याचा अंदाज थोडा थोडा येऊ लागलेला तेव्हाच.


बाकी सारी जनता लाईनीतून एक एक करत बाहेर पडत असताना, आपण एकटेच उलट दिशेने चालत जाताना उगाच exclusive असा फिल येतो. तुमच्यावर अशी वेळ न येवो. पण आलीच तर एकदम टशन मे जानेका. फुल ऑन अटेंशन मिळतं लोकांकडून. तुमची वाट लागलीय हे तुम्हाला माहिती आणि त्या काऊंटर वाल्या ताईला. बाकीच्यांना थोडीच?


पुढे बॉर्डर कंट्रोलवाल्या काकांनी सांगितलं की कंनेक्टींग तिकीट हवं आणि ते जग्गात कुठंही जायचं असलं तरी चालतं, पण मॉस्कोशिवाय. आता हे शेवटचं "मॉस्को शिवाय" हे लिहायचं न ठळक पणे? उगाच स्टार मारून खाली कोपऱ्यात कशाला? असंही काही म्हणायचा स्कोप नव्हता. काकांनी त्यांच्या काचेच्या बाहेर, चक्क प्रिंट आऊट चिकटवून ठेवलेली - केवळ हेच लिहिलेली! तिथे काकांसमोर वेबसाईट उघडली, तर चक्क सापडलं की हे पान! म्हणजे मागे बघितलं तेव्हा कुठं झाक मारायला गेलेलं काय माहिती! तरी on a side note, इथे प्रिंट आऊट लावून ठेवलीय अशी, म्हणजे असला उद्योग करणारा, मी पहिलाच इसम नसणार! अजूनही महाभाग इथे फिरकले असतील. असो. तासभर गेला यांच्यातच. रात्री बारा वाजता तेव्हा त्या वास्तु मध्ये, त्यांचे कर्मचारी सोडले, तर एक मी होतो, आणि खालच्या मजल्यावर खैय्याम. त्याची गोष्ट वेगळी. मला जे काय करायचं ते पुढच्या काही मिनिटात करणं भाग होतं. समोर दोन पोलिस, दोन पासपोर्ट कंट्रोलची लोक आणि हे बॉर्डर कंट्रोलचे काका. सगळ्यांची नजर माझ्यावर. माझ्या हातातल्या फोन वर इंटरनेट उपकार केल्यासारखं चालत होतं. आणि मला आता फास्टेस्ट फिंगर फर्स्ट करायचं होतं आणि ठरवायचं होतं की आपण दरवाज्याच्या इस पार जाणारे की ऊस पार?


कुठलंही युरोप मध्ये परत जाणारं तिकीट काढायचं आणि इथून सटकायचं. Then you're not my problem. हे अप्रत्यक्षपणे काकांनी स्पष्ट केलेलं. "मग तू तीस दिवस राहून जा, नाहीतर आत्ता लगेच जा. मला काहीही फरक पडत नाही." आणि मग इथून वॉर्साव कडे जायचं ठरलं. केवळ एकच कारण. तेव्हा त्या वेळी ते एकच स्वस्तात स्वस्त तिकीट मिळत होतं. ते तिकीट दाखवलं. आणि मिन्स्क शहरात दाखल झालो. पुढे अजून मॉस्कोकडे कसं जायचं हा भाग होताच. या सगळ्या ट्रिप मध्ये एकमेव महागडं फ्लाईट तिकीट काढलेलं ते हे मिन्स्क वरून मॉस्कोकडे, मॉस्को वरून याकुतस्क आणि मग मगदान वरून लंडन कडे. ते चुकवलं तर खूपच वाट लागणार होती.


रात्री, अजून दहा ठिकाणी शोधाशोध करून, एक मार्ग सापडला. आता आपल्याला मिन्स्कच्या फॉरेन मिनिस्ट्रीच्या वेबसाईटचा थोडा थोडा सराव झालेला. सकाळी, म्हणजे सुमारे ५-६ तासात परत एअरपोर्टला गेलो. थेट बॉर्डर कंट्रोल कडे. यावेळी दुसरे काका होते. त्यांना माझं वॉर्सावचं तिकीट दाखवलं. एक रात्री सोडून पुढच्या दिवशीचं मॉस्कोचं तिकीट दाखवलं. म्हणालो, काका, हे बघा, आता निघालो इकडून. उद्या परत येईन. तुमच्या वेबसाईटवर लिहिलंय, तुम्ही २४ तासापर्यंत transit मध्ये बसू देता. आणि तसं बसलो, तर मग मला पुढे मॉस्को मध्ये जायला नाही पण म्हणू शकत नाही. कारण, नियमाप्रमाणे, आपण मिन्स्क शहरात एंट्री केलेली नसेल. काकानी मान हलवली. म्हणाले, जा सिमरन. जी लो अपनी जिंदगी.


हे सगळं करून आता जेव्हा मी वॉर्साव वरून परत मिन्स्क कडे जायला निघालो, तेव्हा काहीच कुठे गंडण्याचं कारण नव्हतं. मला मिन्स्क मध्ये जायचंच नव्हतं. सोळा सातारा तास transit मध्ये बसेन. एअरपोर्ट फिरेन. आणि जाईन पुढे. हा आपला प्लॅन.


मगर वो हो न सका, और अब ये आलम है, के तुम नहीं, तेरा गम, तेरी जुस्तजू भी नहीं. हे असं सगळं मॉस्को बद्दल होणार होतं! कारण काय? तर या वॉर्सावच्या एअरपोर्टच्या या लोकांना माझं एकूणच प्रकरण संशयास्पद वाटलेलं.


"तू कालच मिन्स्क मध्ये होतास न? आता परत का निघालायस?"
"मिन्स्क मध्ये नाही जाणारे. रशियाला जाणारे."
"नाही जाऊ शकत"
"मिन्स्क मध्ये गेलो तर नाही जाऊ शकत. Transit मध्ये असलो तर जाऊ शकतो. जा विचारून ये मास्तरांना"
बाबा गेला, आणि मग बाई आल्या.
.
.
"मग कालच का नाही गेलास? वॉर्सावला का आलास?"
"रशियन व्हिसा सुरु व्हायला दोन दिवस होते."
"मग वॉर्साव मधून थेट जा की मॉस्कोला. मिन्स्क मधूनच का जायचंय?"
"अरे बाबा. पुढची तिकिटं सगळी मिन्स्क मधून आहेत."
"का?"
"का काय का?"
"का?"
"तशी काढलेली तेव्हा, म्हणून तशी आहेत."
"मिन्स्कच का?"
"हे बघ आपण सरळ रेषेत जाणारा माणूस आहे. म्हणून."
"मॉस्को मध्ये जाऊन काय करणार?"
"काही नाही करणार. सायबेरिया मध्ये जाणार. तिथे अमुक अमुक गावात फिरणार."
"काय?"
"काय काय काय?"
"आम्हीपण गेलो नाही कधी तिथे. कोणीच जात नाही तिथे सहसा. तू का निघालाय?"
"का काय का अरे? आता निघालोय."
"कोणाबरोबर"
"आहेत २-३ लोक"
"तू ओळखत नाहीस?"
"तिथेच भेटेन प्रथम"
बाईंनी गिव्ह अप मारला. बाबाला परत बोलावलं.
.
.
"वर्साव मध्ये राहतोस?"
"नाही"
"मग कुठून आलास?"
"क्राकाव"
"तिथं राहतोस?"
"नाही"
"तिथं कुठून आलास?"
"प्राग"
"तिथं राहतोस?"
"नाही"
"बस मग इकडे बाजूला. आता मास्तरांनाच बोलावतो."
.
.
.
आता अजून कोणीतरी आलं.
"परत एकदा सांग पहिल्यापासून. या कागदावर काढून दाखव, कुठल्या तारखेला कुठून कुठे कसा आलास."
"काका, तुमच्या मिन्स्कच्या बॉर्डर कंट्रोल ला विचार न. मी तिथे होतो काल. मी त्यांना विचारून आलोय."
"ते आमचं काम आहे. ते करतो आम्ही. तू कागदावर काढून दाखव आधी."
"काढतो की. घाबरतो काय? पण तुम्ही विचारा तरी. उगाच गैरसमज झालाय. त्यांनी परवानगी दिली तर विषयच मिटला न."
"आम्हाला आमचा देश माहिती आहे. तुला नाही सोडणारे."
हे सहाव्यांदा बोलून झालेलं या गॅंगचं की मला नाही सोडणारे!
"संबंधच नाही. आधी मला एक सांगा. तुमचा देश - म्हणजे exactly कुठला देश? पोलंड, बेलारूस की रशिया?"
"रशिया"
च्यामारी. तरीही आपण मागं हटणार थोडीच होतो.
"हे बघ. तुम्हाला काय वाटतंय याला फार महत्व नाही आहे, खरं तर. वाईट वाटून घेऊ नका. बॉर्डर कंट्रोलला फोन करा. तुमच्या देशाने दिलेले नियमच पाळतात ते. आणि त्यांनी सांगितलंय मला."
"तुला कागदावर काढून द्यायला काय हरकत आहे? कुठून आलास सांग तरी"
"काही हरकत नाही आहे. काढणारच आहे." आणि पोस्ट पण करणारे इंस्टाग्राम वर.
.
.
.
हे सगळं होता होता, दहा लोकं येऊन गेली. बाकीची काउंटर ओस पडली. आता विमान के उडान की वेळ अर्ध्या पाऊण तासावर आलेली. हे बघा. म्हणून एअरपोर्ट वर कायमच आपण खूप म्हणजे खूप वेळ हाताशी ठेवून जातो. कधी कुठं लागेल सांगता येत नाही. इथे तर भाषेची सुद्धा मजा होती. तशी भाषेची मजा तर मिन्स्क पासून सुरू होती. मिन्स्कमधली अर्ध्याहून जास्ती हुज्जत आपण गूगल ट्रान्सलेटर वापरून घातलेली. इथे थोडी बरी परीस्थिती होती. पण एकूणच स्वतःच्या पेशन्सची माझी मलाच दाद द्यावीशी वाटत होती. पण आता अर्ध्यावर येऊन परत पण जायचं नव्हतं.


शेवटी. सच्चाई की जीत झालीच. किंवा बेलावियन एअरलाईनला मायेचा पाझर फुटला, म्हणू. किंवा त्यांना बरोबर माणूस सापडला मिन्स्क बॉर्डर कंट्रोलचा. काहीही असो. दहा गोष्टी माझ्याकडून वदवून घेऊन, पुढे कुठं जायचं. कुठं नाही जायचं. वगैरे सांगून, मग जा म्हणाले.


Tuesday, February 18, 2020

क्रमशः

She said, she fills the bath tub with ice to keep her beer chilled, and showers near the pool. And this was not the weirdest of her habits that we talked about. Call them idiosyncrasies, she said, because it sounds nice. For her, all these "idiosyncrasies" put together, was a feeling of home. A home, that was on the move with her. A home, that offered a continuity of some sort and eased out her thoughts to flow into her writing.


I met Emogen at a poolside restaurant in a hotel where I was staying in Athens. She was a travel blogger. How clichéd, I told her with a slight hint of disbelief when we first started talking. It was late night. The restaurant had closed the kitchen just a few minutes before I arrived. It had been a busy day for me already. Though, I was not sleepy, I was too tired to go out. With that, only relaxing thing I could do was to sit besides the pool and dip the feet in the water. That's exactly what I was doing when she joined in. She looked fresh, as she just had the shower, but slightly agitated as they didn't allow her to smoke near the pool. I was tempted to ask her why she joined me near the pool, but then having a company that time wasn't a bad idea either.


I asked her why she preferred staying in a hotels while on the move. I told her how much I loved staying in Airbnbs while in Athens, how much beautiful each home was, how much I got to know about local culture and what not. And she said, how clichéd, and gave me a "been there done that" look or maybe it was "I don't care" look. She got up to collect her drink. After returning she told me her theory about what made her write, what slowed her down, what worked as her dreamcatcher and when her thoughts, how much ever tremendous, simply evaporated. And she went on n on with that. Finally she took a pause and looked at me. But I had no such stories or idiosyncrasies about what made me think, or work. She pulled her lighter out and put that back in. Offered me a drink which again I refused politely. But she appeared less agitated now than how much she was when she arrived.


I told her about my friend, who went on mountains, and jungles, and what not resorts or farms, to write. Emogen smiled as if I was making it up. It was her turn to give me a look at disbelief. I asked her, where her home was. And she said, she didn't remember. Especially "the home" I was referring to. Otherwise, she was already home. I asked her if she always spoke so slow and used words so carefully. She smiled and said, it was an occupational hazard. We exchanged a few of our travel stories. Most of hers were written and most of my written ones were all the same mishap ones. I told her how much I traveled recently and how much I liked allowing a little piece of every place to grow inside me. Our perspectives to look at new places, people, experiences and travel altogether was different.


You are on the move for 5 years. You'll see what I mean in another 10. She said.


My mom says I never returned home after I left for the college, for the first time. That makes it more than 20 years. On the move. I said.


Alright. Then, maybe, I will see after another 5 years. She said and got up to head back to the room.


I didn't want the conversation to finish, yet but then I wasn't carrying any drink to finish nor was I smoking, to socially oblige her to stay and continue the conversation. Out of nowhere I burped out a useless question and asked her if she had a smoking room or non-smoking one. She came back and offered if I wanted to go with her. And I told her I didn't smoke. She paused for a bit, sat down. And then offered if I wanted the chilled beer from her bath tub.



The manager from the restaurant stopped by too at the same time, asking us if we wanted anything or should he send anything directly as a room service if we were heading back. I asked him if he had any beer cans specially chilled inside the bathtub, which he of course didn't have, but he took it as a signal to disappear. Emogen smiled and asked again, if we were heading back to the room. I told her, I love collecting stories would rather love to hear a few more of hers, right there by the poolside.


That was one story right there in making.

Saturday, February 08, 2020

क्रमशः

"फटाक पोरगी येत नाही की आज काल बाजूला बसायला. मग लागली सवय पीच्चर लाऊन बसायची." प्रामाणिक असलेलं कधीही बरं. उगाच दुर्लक्ष केल्यासारखं वाटू नये.


"मी तर झोपते फ्लाईट मध्ये."


तरीही माझं प्रामाणिकपणा सुरूच होता, "तुला पण भेटत नसेल न माझ्यासारखा. म्हणून सवय लागली असेल."


"Yeah. Right." तिनेपण मग प्रामाणिक व्हायचं ठरवलंच शेवटी.



आणि खरं सांगायचं तर, मला आठवत नाही की किती महिने झाले फ्लाईटमध्ये कोणीतरी बाष्कळ गप्पा मारायला सापडून! आणि whenever there seemed like a possibility, there was always a middle seat between that possibility and me, which was never empty. आणि इथे तर काहीही कारण नसताना ही बया माझ्या शेजारच्या बापयाला म्हणाली की तू बस हवं तर खिडकीपाशी. मी बसेन मधल्या सीट वर थोडावेळ.


बॉस. तिथेच आपण सिनेमा बंद केला. हेडफोन्स गुंडाळून आत ठेवले. आणि मुंडी वळवली. इतका विंडो सीटचा त्याग कोणी करतं का आजकाल? शेक-हॅण्ड साठी हात पुढे केला आणि म्हणालो,

"ग्यारह मुल्कों की पुलिस मुझे उधर ढूंढ रही है, और मै इधर हूं। I am don. नाम तो सुना होगा?"


पण पोरगी जरा जास्तीच हजरजबाबी निघाली. लै पिच्चर बघत असावी!

"तो तुम हकलाते हो की जानवर जैसा पानी पीते हो?"


"अगायायाया! तुला आयडिया नाही, किती सॉलिड सिक्सर मारलीय तू आत्ता!" Almost सीटवरून खालीच पडणार होतो मी!


पण माझा एकूणच awesomeness न झेपल्यामुळे, ती लगेच म्हणाली, "BTW, I am married.". प्रामाणिकपणा bites!


"होय की. I am सुद्धा married. खुश?" आपणसुद्धा कशाला सोडा?


"मग ठीके."


"What do you mean by मग ठीके?" ही बया पण कमी नव्हती!


"बाब्बो... तू बेअरींग सोडलं की डॉनचं!"


"Under normal circumstances, you tell me that you're Mona Darling, and not I'm married! मग कसं राहणार बेअरींग?"


"I'm sorry. But I'm really not Mona darling."


"Don't be sorry. I'll adjust. ही सगळी जनता आलीय आज, तू आणलय त्यांना?" बहारीनच्या विमानतळापासून या लोकांचा जरा बालिश चाळे युक्त गोंधळ सुरू होता.


"हो. माझीच पिलावळ आहे ही.


"अगं पण इतकी?"


"एकवीस जण आहे. कार्पोरेट ट्रीप."


"अरारारा."


"Yeah. I know. पण आता थोडा वेळ ते शांत बसतील. तू बोल. तुझं चालू दे."



आता काय? ट्रीप वर नेणारीच बया भेटली म्हणाल्यावर सगळ्या ट्रीपवाल्या अनुभवांची लिस्ट सुरू झाली. च्यामारी, इतक्या कॉमन जागा निघाव्यात आम्ही दोघांनी बघितलेल्या? म्हणजे, लंडनच्या ट्रेन झाल्या. पॅरिसमध्ये घंटा कळत नाही जगेचं नाव काये, झालं. न्यूयॉर्कमध्ये केवढी छोटी छोटीशी घरं असतात, रूममध्ये बॅग उघडली की अजून कुठेही हलता येत नाही, झालं! मॉस्को मध्ये किती चायनीज भरलेत, हेही झालं! शनी शिंगणापूर पासून सिंगापूर पर्यंत सगळं सगळं झालं. खटाखट.


"अथेन्स मध्ये पहिल्यांदाच?" हा आपला पावशेर ठेवायची मोमेंट.


"हो" ये पकड़ा!


"क्या बात है! प्लाका नावाची जागा आहे इथे एक. सगळे earthlings झोपतील कुछ घंटो में, तब उधर को घुमने आयेगा मै."


"क्यू?"


"क्यू is not a right question Mona Darling. Question is, do you want to join in? Athens का dessert खिलाएगा तेरेको?"


"मी टूर घेऊन आलीय. तुला समजतंय न? अजून तीन ठिकाणाहून येणारेत लोक. आम्ही सगळे एअरपोर्टला भेटू. मग सगळ्यांना घेऊन हॉटेल. चेक इन. तिकडचं सगळं. लोकांना जेवायला घालायचं. ते झोपले की मग उद्याची तयारी. कॉर्पोरेट टूर्स म्हणजे जरा ज्यादा कटकट असते. तुम क्या जानो रमेशबाबू?"


"हे बघ. मी तर जाणारे. आणि लै भारी काहीतरी खाणारे. तेरेको जमेगा, तो आओ। नहीं जमेगा, तो एक बात याद रखना."


"काय?"


"पानी पीते रेहना। जरूरी होता है। Keep drinking water"


"पाप को जला जला के राख कर दूंगा?"


"अगं तू किती कमाल आहेस! सिक्सर आहे हा अजून एक."


"नंबर दे तुझा. जमलं तर येईन."


"फक्त पुलिस को मत बताना। कारण I don't know what happens with the बारहवां मुल्क starts looking for me."


"असू दे की अरे, मर्द को कभी दर्द नही होता न?"


(क्रमशः)

Saturday, February 01, 2020

Drop-Out



"Wow! ... and with all that you are a drop-out too. How cliched! What's up with people being college drop-outs and then doing so well?"

"It's not that. I wasn't doing great in school. So the choice was kinda simpler. Either do well or stay in the school."

"No. No. No. The choice is never that simple!"

"See. I had low grades. I was consistently below par. My teachers were screwing my happiness. And if even by mistake if I looked happy to anyone in the class, they'd make sure to remind me how poor I was in studies as if it was everybody's mission to keep me from being happy."

"I've heard that before. The curriculum being far from being connected to the real world, and then children feel ..."

"I had no problem with the curriculum. Don't get me wrong. I loved many things from it. Who doesn't like playing with numbers and then unfolding the universe on the fingertips. You just said, how much you loved fourier transform. Didn't you?"

"...well. You don't say that loud. It becomes contravercial."

"I disliked the pace that was forced upon me. I was a bit of slow learner. And I didn't know yet how to be okay with thay. So, I struggled with it, for a long time. Until one day, when I decided to refuse to remain unhappy just because I was not great at cracking exams. That was a lightbulb moment for me. Yes, you are terrible on one side, but no one can deny happiness to you at that expense. Can they?

"Je baat!"

"Then I simply started being happy, even though I continued to perform poorly in the exams."

"And that screwed the happiness of your teachers?"

"Some of them definitely didn't understand what was happening to me. Some felt it's because I was hitting puberty! And some just went ballistic!"

"...I am listening. go on."

"no. that's it. I dropped out of the school. My pace, my way, my subjects. I kinda liked your idea of going out on road with your own curriculum. Do that. And then we will talk again.

"I'll be a corporate drop out then."

"Best part of signing up for your own pace is... Well, let me not spell out everything. You'll figure it out."

"Remember, I told you, the choice is never that simple."

"You're telling someone who did it?"

"Yes. Of course. Because that's exactly why you can appreciate it more."

"Here is one advice to you. There are plenty of stories around you, only if you stop being all ears only when you hear them tagged with drop-out."

"That is not true. I was not all ears for your story because I heard drop-out."

"Come on!"

"Not lying."

"...I am listening. go on."

"I was all ears because I don't see many girls around me appreciating fourier transform as much as I do."